Twoje dzieci i rozwód.
Rozwód to coś więcej niż techniczny problem nieobecności jednego z rodziców, to też coś więcej niż emocjonalna niewygoda i stres przez jakiś czas.
Rozwód to zbudowanie w dziecku trwałego przeświadczenia o niemożności tworzenia trwałych, stabilnych związków międzyludzkich. To zabicie w nim nadziei, na to, że możliwe jest trwałe, niezachwiane szczęście między ludźmi.
Chcesz pokazywać swojemu dziecku świat w taki sposób, aby czerpało z Twojej opowieści siłę i nadzieję na przyszłość… ?
Rozwód to lekcja życia, której nie powinieneś dawać swojemu dziecku – to lekcja, która uczy, że w relacjach między ludźmi nie ma nic trwałego, pewnego, stałego.
Rozwód to również skutki krótkoterminowe:
Jak pokazują badania, statystycznie dzieci rozwiedzionych rodziców:
- są bardziej agresywne w stosunku do nauczycieli i rodziców (1),
- są bardziej depresyjne (2),
- mają więcej problemów z nauką (3), w czym mieści się także przerywanie nauki, porzucanie szkół (4),
- cierpią na większe problemy emocjonalne niż ich rówieśnicy z pełnych rodzin (5),
- są bardziej skłonne do zachowań destrukcyjnych – więcej z nich jest diagnozowanych i leczonych z ADHD (6),
- są dwa do trzech razy częściej kwalifikowane przez szkoły do pomocy psychologicznej (7),
- są częściej hospitalizowane, także ze względu na problemy psychiatryczne (8).
Rozwód to także rzadko uświadamiane skutki długoterminowe.
Badacze diagnozują skutki rozwodu, które ujawniają się dopiero w życiu dorosłym dzieci, których rodzice się rozwiedli.
Statystycznie dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców:
- jako nastolatkowie wcześniej angażują się w aktywność seksualną, mają więcej partnerów seksualnych (co za tym idzie – wyższą zachorowalność na choroby weneryczne) (9),
- zarówno w okresie dojrzewania, jak i w dorosłości mają więcej dzieci pozamałżeńskich niż osoby z rodzin pełnych (10),
- częściej uznają aborcję za rozwiązanie problemu niechcianego dziecka poczętego z przypadkowym partnerem (11),
- w 25% jako nastolatkowie (w porównaniu z 9% nastolatków z rodzin pełnych) sięgają po alkohol lub/i narkotyki przed ukończeniem 14 roku życia (12),
- aż w 85% sięgając po alkohol lub/i narkotyki uzależniają się od nich zanim ukończą 17 rok życia (w porównaniu z 24% nastolatków z rodzin pełnych) (13),
- uzyskują niższe wykształcenie, mniejszy prestiż zawodowy i gorzej zarabiają niż dorośli z rodzin pełnych (14),
- dorastając w stabilnej rodzinie porozwodowej osiągają podobne wyniki w nauce jak dzieci z żyjących w ubóstwie rodzin pełnych (15),
- jako dorośli mężczyźni trzykrotnie częściej doświadczają myśli samobójczych niż mężczyźni z rodzin pełnych (16),
- jako dorosłe kobiety o 83% częściej doświadczają myśli samobójczych niż kobiety z rodzin pełnych (17),
- mają dwukrotnie wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia zawału niż u osób z rodzin pełnych (nawet gdy bierze się pod uwagę wpływ takich czynników jak ogólny stan zdrowia, otyłość, palenie papierosów, konsumpcja alkoholu itp.) (18),
- rzadziej wstępują w związek małżeński i częściej się rozwodzą (19),
- doświadczają poważniejszych i częstszych problemów psychicznych niż ludzie wychowani w rodzinach pełnych.
Mechanizmy odpowiedzialne
Badacze wykazują cały szereg mechanizmów odpowiedzialnych za powstawanie problemów u dzieci z rozbitych rodzin. Oto niektóre z nich:
1) Rozwód oznacza ogromne zmiany w życiu rodziny – zmiana organizacji dnia, miejsca zamieszkania, sposobu spędzania wolnego czasu, sytuacji finansowej itp. Rodzice poszukują nowych partnerów, bądź wprowadzają swe dzieci z pierwszego małżeństwa w obce środowisko nowej rodziny. Oznacza to, że mimo dobrych chęci nie są w stanie zadbać o potrzeby dzieci, ponieważ na pierwszym planie znajdują się ich własne potrzeby oraz potrzeby nowego związku. Stan taki najczęściej ciągnie się latami.(20)
2) Dzieci zaczynają spędzać nienaturalnie dużo czasu z rodzicami. Podczas gdy ich rówieśnicy przebywają dużo w swoim towarzystwie, dzieci z rozbitych rodzin są przerzucane od jednego rodzica do drugiego zgodnie z ustalanym przez dorosłych planem wizyt. Często skutkiem tego jest niemożność pielęgnowania przyjaźni rówieśniczych i rozwoju zainteresowań (zwłaszcza w tych dziedzinach, gdzie niezbędna jest stała praktyka, czy trening). (21)
3) Rodzic płacący alimenty – w najlepszym wypadku płaci je terminowo. Dziecko częściej pozbawione jest funkcjonującego w rodzinie pełnej wsparcia finansowego – w postaci opłacania np. zajęć dodatkowych, nauki języków, studiów, wyjazdów edukacyjnych itp. rezultatem jest niższy i gorszy poziom wykształcenia. (22)
4) Nawet w sytuacji gdy dzieci uczęszczają na przygotowane przez specjalistów programy i są zapewniane przez rodziców o ich niezmiennej miłości, są często przekonane o dwóch rzeczach: „gdyby mnie naprawdę kochał/a nigdy by mnie nie zostawił/a” oraz „na pewno jest w tym moja wina”. Jeszcze gorszą traumę przeżywają dzieci niepełnosprawne, których rodzice rozwiedli się nie potrafiąc sprostać obowiązkom rodzicielskim. (23)
5) Nawet w sytuacji, gdy dzieci uznają rozwód rodziców za najlepszą w ich sytuacji decyzję, są przekonane, że rodzice ponieśli porażkę w najważniejszym zadaniu dorosłości – stworzenia trwałego, szczęśliwego związku. Od rodziców uczą się sposobu reakcji na sytuacje trudne i konfliktowe, tych sposobów które doprowadziły w rezultacie do rozwodu. Wchodzą w dorosłe życie z poważnymi wątpliwościami, czy stworzenie trwałego związku jest możliwe. Stąd częstsze przenoszenie problemów na kolejne pokolenie.(24)
6) Moment rozwodu nie kończy konfliktu między rodzicami. Większość rodziców wbrew deklaracjom nie potrafi niestety efektywnie współpracować i prezentować wobec dziecka zgodnego podejścia wychowawczego.
7) Badając problemy dzieci z rozbitych rodzin sprawdzono też, czy negatywne skutki są związane z genetycznymi predyspozycjami do zaburzeń (np. depresji). Gdyby tak było, problemy psychologiczne dzieci z rozbitych rodzin byłyby wynikiem wrodzonych, genetycznie uwarunkowanych predyspozycji (tych samych, które sprawiły iż małżeństwo ich rodziców się rozpadło), a nie skutkiem rozwodu.
Wpływ czynników genetycznych zbadał w 2005 roku zespół australijskich naukowców. Badania przeprowadzone na parach bliźniąt jednojajowych potwierdziły jednak, że to właśnie rozwód a nie predyspozycje biologiczne ma wpływ na powstawanie problemów psychologicznych u dzieci z rozbitych rodzin. (25)
Dbaj o swój związek…. Rozwód nawet „kulturalny” to nie jest dobre zakończenie.
Dla dociekliwych:
1. John Guidubaldi, Helen K. Climinshaw, Joseph D. Perry, Caven S. McLoughlin The Impact of Parental Divorce on Children: Report of the Nationwide NASP Study. School Psychology Review, Vol. 12/3 ss 300-223 (Jesień 1983).
2. Sharlene A. Wolchik, PhD; Irwin N. Sandler, PhD; Roger E. Millsap, PhD; Brett A. Plummer, PhD; Shannon M. Greene, PhD; Edward R. Anderson, PhD; Spring R. Dawson-McClure, MA; Kathleen Hipke, PhD; Rachel A. Haine, MA Six-Year Follow-up of Preventive Interventions for Children of Divorce A Randomized Controlled Trial Journal of American Medical Association (2002) Vol. 288/15 ss. 1874-1881.
3. Verna M. Keith, Barbara Finlay The Impact of Parental Divorce on Children’s Educational Attainment, Marital Timing, and Likehood of Divorce, Journal of Marriage and Family, Vol. 50/ 3 (sierpień 1988), ss. 797-809.
Sharlene A i inn. (2002).
Jennifer E. Lansford, Patrick S. Malone, Domini R. Castellino, Kenneth A. Dodge, Gregory S. Pettit, and John E. Bates Trajectories of Internalizing, Externalizing, and Grades for Children Who Have and Have Not Experienced Their Parents’ Divorce or Separation Journal of Family Psychology (2006) Vol. 20/2 ss. 292–301.
4. Nicholas Zill, Donna Ruane Morrisona, Mary Jo Coiroa Long-Term Effects of Parental Divorce on Parent–Child Relationships, Adjustment, and Achievement in Young Adulthood Journal of Family Psychology (1993) 7/1, ss 91-103.
5. Sharlene A i inn. (2002) Zill i inn. (1993).
6. University of Alberta (5.06.2007). Divorce Increases Risk Of Ritalin Use. ScienceDaily. Data dostępu 23.02.2011 2011, http://www.sciencedaily.com /releases/2007/06/070604170705.htm.
7. Sharlene A i inn. (2002) Zill i inn. (1993).
8. Sharlene A i inn. (2002) Zill i inn. (1993).
9. Sharlene A i inn. (2002).
Judith S. Wallerstein , Julia M. Lewis, Sandra Blakeslee (2000) The Unexpected Legacy of Divorce: The 25 Year Landmark Study, Hyperion, New York; s. 186-194.
10. Sharlene A i inn. (2002), Wallerstein i in. (2000).
11. Wallerstein i in. (2000).
12. Wallerstein i in (2000) tabela s. 334.
13. Wallerstein i in (2000) tabela s 334.
14. Yongmin Sun, Yuanzhang Li Stable Postdivorce Family Structures During Late Adolescence and Socioeconomic Consequences in Adulthood, Journal of Marriage and Family, Vol. 70/1, ss 129–143, Luty 2008.
15. Yongmin, Yuanzhang (2008).
16. Esme Fuller-Thomson, Angela D. Dalton. Suicidal ideation among individuals whose parents have divorced: Findings from a representative Canadian community survey. Psychiatry Research, 2011; DOI: 10.1016/j.psychres.2010.12.004.
17. Fuller-Thomson, Dalton (2011).
18. Esme Fuller-Thomson Is There a Link Between Parental Divorce During Childhood and Stroke in Adulthood? Findings from a Population Based Survey. referat wygłoszony w ramach 63 corocznego zjazdu naukowego The Gerontological Society of America, 19-23.11.2010
http://www.geron.org/About%20Us/Press%20Room/Archived%20Press%20Releases/72-2010-press-releases/885-study-ties-parental-divorce-in-childhood-to-stroke-in-adulthood.
19. Keith, Finlay (1988), Guidubaldi i in. (1983).
20. Wallerstein i in. (2000) Introduction.
21. Wallerstein i in. (2000) Introduction.
22. Wallerstein i in. (2000) Introduction.
23. Wallerstein i in. (2000) s. 225-269.
24. Nicholas H. Wolfinger Understanding the Divorce Cycle: The Children of Divorce in their Own Marriages Cambridge University Press 2005.
25. D’Onofrio, Brian M.; Turkheimer, Eric; Emery, Robert E.; Slutske, Wendy S.; Heath, Andrew C.; Madden, Pamela A.; Martin, Nicholas G. (2006) A genetically informed study of the processes underlying the association between parental marital instability and offspring adjustment. Developmental Psychology, 42(3) s. 486-499
D’Onofrio BM, Turkheimer E, Emery RE, Slutske WS, Heath AC, Madden PA, Martin NG. (2005). A Genetically Informed Study of Marital Instability and Its Association with Offspring Psychopathology, Journal of Abnormal Psychology, 114(4) s. 570-86.
Żródło: http://www.rozwodprzemyslto.pl/czym-bedzie-rozwod-dla-twoich-dzieci